Je financiën tijdens je ouderschapsverlof: kinderen en geldzaken
|
Leestijd: ca. 4 minuten
- In Vlaanderen kunnen ouders tot 4 maanden ouderschapsverlof krijgen.
- Om families financieel te ondersteunen voorziet de Vlaamse overheid een vervangingsinkomen tijdens het ouderschapsverlof. Maandelijks ontvangen de ouders een percentage van het loon van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA)
- Kinderen zijn duur! Gemiddeld kost de opvoeding van een kind tot zijn of haar 18 jaar 150.000 euro.
- Ouders kunnen zich financieel goed voorbereiden door te plannen en op voorhand voorzieningen te treffen.
De dag van de geboorte van je kindje komt steeds dichterbij en iedere dag voel je de spanning en de verwachtingen stijgen. Een goede voorbereiding zorgt voor heel wat minder zorgen. Eén belangrijk onderwerp waar je zeker over moet nadenken is je financiële planning. Maar aan wat moet je allemaal denken? Wat doe je het best en wat net niet? Hoelang kan je ouderschapsverlof nemen? Overweeg je om deeltijds te gaan werken? Lees hier alles over de financiële zaken en je inkomen na de geboorte.
In Vlaanderen heeft iedere vrouw recht op moederschapsrust. De regeling van de moederschapsrust hangt af van je statuut. Werknemers en werklozen hebben recht op 15 weken. Zelfstandigen moeten het doen met 12 weken. Deze periode wordt opgesplitst in 2 periodes: voor en na de bevalling. Je krijgt 6 weken prenatale rust, waarvan je minstens 1 week verplicht voor de bevalling moet opnemen. De andere weken mag je toevoegen aan de postnatale rust. Deze duurt 9 weken eventueel aangevuld met de niet opgenomen weken van de prenatale rust. Hierna start het ouderschapsverlof. Tijdens de eerste 30 dagen van haar zwangerschapsverlof heeft de mama recht op 82% van het brutoloon, vanaf de 31e dag bedraagt dit 75% van het brutoloon.
Wat is ouderschapsverlof?
Het ouderschapsverlof stelt ouders in staat om tijdelijk niet of minder te werken zodat ze meer bij hun kind(eren) kunnen zijn. Je kan het ouderschapsverlof opnemen op verschillende manieren:
- Helemaal niet werken gedurende 4 maanden. Je moet deze 4 maanden niet achtereenvolgens opnemen maar mag deze naar keuze opsplitsen per maand.
- Halftijds werken gedurende 8 maanden. Deze mag je opsplitsen in periodes van 2 maanden.
- Je kan er voor kiezen om 4/5 te werken gedurende een periode van 20 maanden of 9/10 gedurende een periode van 40 maanden. Dit moet je wel overeenkomen met je werkgever.
Het ouderschapsverlof mag niet worden geweigerd door de werkgever. Hij kan het wel met 6 maanden uitstellen als daar gegronde redenen voor zijn. Tijdens deze periode en tot 3 maanden erna ben je ook beschermd tegen ontslag.
Vervangingsinkomen: je rechten en verplichtingen
Wanneer ouders beslissen om hun ouderschapsverlof op te nemen, verliezen ze een deel van hun inkomen waardoor ze minder opzij kunnen zetten voor bv. hun pensioen. Vooral mama’s worden hierdoor getroffen want vaak blijven zij iets langer thuis om voor de kinderen te zorgen. Met het vervangingsinkomen wordt een deel van het verlies gecompenseerd. Je vraagt je ouderschapsverlof en bijhorende vervangingsinkomen aan door een aangetekend schrijven aan je werkgever minstens 2 maanden en maximum 3 maanden op voorhand. Er zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden zoals:
- In België wonen;
- Samen met je kind op hetzelfde adres wonen;
- Je bent verantwoordelijk voor de opvoeding van je kind;
- Je werkte in de laatste 15 maanden minstens 12 maanden voor de werkgever bij wie je het aanvraagt.
Daarbovenop hebben ouders ook recht op het groeipakket. Dit is een pakket met financiële tegemoetkomingen van de overheid waar elk kind recht op heeft tot zijn of haar 18 jaar. Daarna zijn er bepaalde voorwaarden aan verbonden waaronder bijvoorbeeld hogere studies. Het groeipakket bestaat uit: het startbedrag (eenmalige geboortepremie van € 1.167,33), het basisbedrag (maandelijkse financiële ondersteuning van € 169,79) en de schoolbonus (jaarlijkse ondersteuning voor de opvoedingskosten).
Onze tip: bekijk goed op voorhand waar je recht op hebt en waar, wanneer en hoe je alles moet aanvragen. Sommige premies gebeuren automatisch maar niet allemaal! Een checklist kan hierbij heel handig zijn. Zo verlies je zeker niets uit het oog.
Van baby tot 18-jarige: de kost van een kind
Hoeveel je als gezin uitgeeft aan je kinderen hangt natuurlijk af van verschillende factoren. Volgens een studie van Jobat kost de opvoeding van een kind in België in totaal ongeveer 150.000 euro. De maandelijkse kosten stijgen mee met de leeftijd tot zo’n 864 euro per maand op 18-jarige leeftijd.
Om deze hoge kosten zo goed mogelijk te kunnen dragen, zeker wanneer één of beide ouders tijdelijk niet werken, is een goede financiële planning heel belangrijk. Best begin je al ruim voor de geboorte met plannen zodat je tijdens het ouderschapsverlof met volle teugen kan genieten van jullie tijd samen.
5 praktische financiële tips voor het ouderschapsverlof
Om met een rustig gemoed op ouderschapsverlof te kunnen gaan, is het belangrijk om je financieel goed voor te bereiden en te zorgen dat je een buffer hebt voor onvoorziene omstandigheden. Hier vind je 5 praktische tips om je financiën te regelen voor en tijdens je ouderschapsverlof.
- Praat over geld: confronteer jezelf met de harde feiten. Hoeveel geld geef je uit per maand? Wat zijn je vaste kosten? Wat is je maandelijkse inkomen? Voor een goed overzicht kan het helpen om drie rekeningen te hebben. Een gezamenlijke rekening en twee aparte rekeningen voor elke ouder.
- Denk na over je pensioenvoorziening: zet de bijdragen voor je pensioen niet op pauze tijdens je ouderschapsverlof en denk na over een financiële compensatie met een spaarplan.
- Spaar voor je kind: hoe vroeger je begint met sparen voor je kindje hoe beter. Start al met een spaarrekening bij de geboorte. Zo spaar je met kleine bedragen al voor uitgaven op latere leeftijd. Denk aan een rijbewijs of hogere studies.
- Bespaar op dagdagelijkse dingen: zeker voor jonge kinderen is het interessant om tweedehands kleren en speelgoed te kopen. Zo geef je niet elke maand opnieuw geld uit aan dure dingen.
- Maak gebruik van flexibele uren: meer en meer werkgevers staan telewerk en flexibele uren toe. Op deze manier kan je werk en privé makkelijker combineren.
Het thema financiën is voor (aanstaande) ouders niet altijd makkelijk, maar is wel heel belangrijk - zeker tijdens de eerste jaren. Ouders hebben recht op ouderschapsverlof en het bijhorende vervangingsinkomen. Toch is het ook cruciaal om ook in deze periode een goeddoordacht pensioenplan te hebben zodat je later geen nadelen ondervind. Werkgevers kunnen ouders ook ondersteunen door middel van flexibele uren en telewerk zodat ze makkelijker een evenwicht kunnen vinden tussen familie en werk.
